Τρίτη, 25 Φεβρουαρίου 2020
Τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, αποτελούν μία από τις κύριες αιτίες νοσηρότητας, αναπηρίας και θανάτου στον ανεπτυγμένο κόσμο. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο είναι το εστιακό νευρολογικό έλλειμμα αιφνίδιας έναρξης, το οποίο διαρκεί για περισσότερο από 24 ώρες και οφείλεται σε ισχαιμία λόγω αθηροσκληρωτικής στένωσης, εμβολής από κάποιο θρόμβο, αιμορραγίας μετά από ρήξη ή άλλα αίτια, κάποιου αγγείου που αιματώνει την αντίστοιχη περιοχή του εγκεφάλου.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια μπορούν να διαχωριστούν σε ισχαιμικά και αιμορραγικά, με τα ισχαιμικά να είναι συχνότερα σε ποσοστό 85%. Πιο αναλυτικά, το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο αναπτύσσεται όταν ένας θρόμβος αίματος φράζει ένα αιμοφόρο αγγείο του εγκεφάλου με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η ομαλή παροχή αίματος στον εγκέφαλο, ενώ το αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο εμφανίζεται όταν ένα αιμοφόρο αγγείο του εγκεφάλου παθαίνει ρήξη, με συνέπεια το σχηματισμό ενδοεγκεφαλικού αιματώματος.
Η έκβαση ενός εγκεφαλικού επεισοδίου στην υγεία του ασθενή εξαρτάται από την έκταση της βλάβης, τον τύπο του εγκεφαλικού επεισοδίου καθώς και από το ποια μεριά του εγκεφάλου έχει επηρεαστεί. Το εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να επηρεάσει ποικίλες πτυχές της ζωής του ατόμου όπως την κινητικότητα, την αισθητικότητα, τον λόγο, την ψυχολογία και τις γνωστικές του δεξιότητες. Η απώλεια της λειτουργικότητας και της αυτονομίας, αναγκάζει τον ασθενή να επαναπροσδιορίσει και να προσαρμόσει τις συνήθειές του στα νέα δεδομένα.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, καταδεικνύεται η αναγκαιότητα ύπαρξης ειδικών προγραμμάτων αποκατάστασης, τα οποία συμβάλλουν αποτελεσματικά στη βελτίωση των δεξιοτήτων του ατόμου. Όσον αφορά την εργοθεραπεία, αποκατάσταση είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής και έχει ως σκοπό να βοηθήσει τον ασθενή να κατανοήσει τους ρεαλιστικούς περιορισμούς που έχει ως συνέπεια το εγκεφαλικό επεισόδιο, όπως επίσης και να του προσφέρει εναλλακτικούς τρόπους ικανοποίησης των αναγκών του.
Κατά την εργοθεραπευτική αξιολόγηση, γίνεται εκτίμηση της λειτουργικότητας του ατόμου σε διάφορους τομείς της ζωής όπως ο τομέας της αυτοφροντίδας, όπου αξιολογείται το επίπεδο ανεξαρτησίας σε δραστηριότητες της καθημερινής ζωής που είναι απαραίτητες για την αυτοϋπηρέτηση του ατόμου (π.χ μετακινήσεις, ένδυση, σίτιση, χρήση της τουαλέτας κ.α). Άλλες δεξιότητες που αξιολογούνται είναι οι κινητικές, όπου εκτιμάται η αδρή και λεπτή κινητικότητα, η ισορροπία και ο συντονισμός των κινήσεων (π.χ εύρος κίνησης, μυικός τόνος, μυική ισχύς, αμφίπλευρος, οπτικοκινητικός συντονισμός κ.α), οι αισθητηριακές δεξιότητες όπως η αισθητικότητα, κιναισθησία, στερεογνωσία, διάκριση θερμοκρασίας, οι γνωστικές δεξιότητες όπως η επικοινωνία, αντίληψη, προσοχή, μνήμη και τέλος, οι ψυχολογικές και κοινωνικές δεξιότητες του ατόμου όπως η αυτογνωσία, το κίνητρο και η ομαδική αλληλεπίδραση του ατόμου. Η συλλογή των παραπάνω πληροφοριών γίνεται μέσω συνέντευξης, παρατήρησης και χρήσης σταθμισμένων αξιολογητικών εργαλείων.
Ο εργοθεραπευτής, έπειτα από την αξιολόγηση θέτει βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους με βάση τις ανάγκες και τις δυνατότητες του ασθενή. Στόχοι της εργοθεραπευτικής παρέμβασης κατά την αποκατάσταση είναι το άτομο να διατηρήσει και σταδιακά να βελτιώσει τις δεξιότητες που δεν έχουν επηρεαστεί, να επαναφέρει τις λειτουργικές του ικανότητες όσο το δυνατόν πιο κοντά στο επίπεδο που ήταν πριν το εγκεφαλικό επεισόδιο, να αναπληρώσει τις όποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει μέσω της χρήσης βοηθημάτων και εργονομικών προσαρμογών στο χώρο διαβίωσης και τέλος, να επανεκπαιδεύσει το άτομο με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορεί να ζει με όσο το δυνατόν περισσότερη ανεξαρτησία μπορεί να επιτευχθεί.
Έφη Κ., Αγγελική Π.
Τμήμα Εργοθεραπείας
Ανέλιξη Κέντρο Αποκατάστασης ΑΕ