Παγκόσμια Ημέρα Πάρκινσον: Ποιος ήταν ο James Parkinson, που ανακάλυψε την «τρομώδη παράλυση»
Πέμπτη, 11 Απριλίου 2019
Η 11η Απριλίου έχει θεσπιστεί εδώ και πολλά χρόνια ως η Παγκόσμια Ημέρα Πάρκινσον. Παγκοσμίως, υπάρχουν περίπου 10 εκατομμύρια άτομα με την ασθένεια. Αλλά ποιος ήταν ο άνθρωπος από τον οποίο πήρε το όνομά της η ασθένεια και τι ακριβώς έκανε για να αξίζει αυτή την τιμή;
Ο James Parkinson γεννήθηκε στις 11 Απριλίου 1755, ακριβώς 264 χρόνια πριν και τα γενέθλιά του έχουν οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα Πάρκινσον. Η μέρα αυτή έχει στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τη νόσο Πάρκινσον, τα συμπτώματα, τις διαθέσιμες θεραπείες και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι ασθενείς.
Παγκόσμια Ημέρα Πάρκινσον: Πως ξεκίνησε ο James Parkinson
Ο Πάρκινσον έζησε και εργάστηκε όλη του τη ζωή στο Hoxton της Αγγλίας, ένα μικρό χωριό τότε στα περίχωρα του Λονδίνου, το οποίο σήμερα βρίσκεται στην καρδιά αυτής της μεγάλης πόλης.
Ο πατέρας του ήταν ένας χειρουργός - φαρμακοποιός. Τότε τα φαρμακεία (ονομάζονταν αποθήκες φαρμάκων) δίνονταν από τις κυβερνήσεις γενικά στους πιο φτωχούς, δεδομένου ότι δεν είχαν τα προσόντα για να λέγονται “γιατροί (doctors) και να μπορούν να παρακολουθούν όσους είχαν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν υψηλότερες αμοιβές.
Όντας ο μεγαλύτερος γιος, ο James Parkinson δεν είχε άλλη επιλογή καριέρας κι έτσι μετά από επτά χρόνια μαθητείας κοντά στον πατέρα του για να μάθει την “τέχνη και το μυστήριο” του να είναι κανείς φαρμακοποιός, εντάχθηκε στην οικογενειακή επιχείρηση, βοηθώντας τον πατέρα του στην καθημερινή δραστηριότητα και σε περιστατικά απλά, όπως αιμορραγίες , φουσκάλες, φροντίδα μωρών και μικρές χειρουργικές επεμβάσεις, και όλα αυτά χωρίς αναισθητικό.
Στον ελεύθερο χρόνο του έγραφε μανιωδώς για την ιατρική, την πολιτική και την χημεία, καθώς και για την “αγαπημένη του επιστήμη”, τα απολιθώματα! Μαζί με τις άλλες επιστήμες, η Ιατρική είχε κάνει πολλές προόδους κατά τη διάρκεια του Διαφωτισμού και ο Πάρκινσον ήταν πάντα πρόθυμος να τις τεστάρει.
Παγκόσμια Ημέρα Πάρκινσον: Ο Parkinson ήταν πρωτοπόρος σε πολλές πτυχές της Ιατρικής
Επιπλέον, δεν φοβόταν να συγκρουστεί με τους συναδέλφους του, αν θεωρούσε τις ιδέες τους να ξεπερασμένες. Για παράδειγμα, ήταν ο πρώτος που αναγνώρισε, ότι οι σκύλοι μπορούν να μεταφέρουν την λύσσα, χωρίς να δείχνουν σημάδια ότι είναι άρρωστοι, κάτι που λίγοι πίστευαν εκείνη την εποχή. Ήταν, επίσης, ο πρώτος που εισήγαγε ξεχωριστές πτέρυγες πυρετού σε ένα πτωχοκομείο (οι περισσότεροι δεν δέχονταν τότε ότι ο πυρετός ήταν μεταδοτικός) και μέσα σε λίγους μήνες αφότου ο Edward Jenner ανακάλυψε το εμβόλιο κατά της ευλογιάς, εκείνος τον βοήθησε να στήσει σταθμούς εμβολιασμού σε όλο το Λονδίνο.
Με το πέρασμα των χρόνων ο Πάρκινσον έγινε διάσημος για τις ιατρικές εκδόσεις του, τόσο στη Βρετανία, όσο και στην Αμερική. Η φήμη του ως γιατρού άρχισε να υπερβαίνει κατά πολύ εκείνη των περισσότερων φαρμακοποιών και τον καλούσαν συχνά να γνωμοδοτήσει σε δύσκολες ιατρικές περιπτώσεις.
Παγκόσμια Ημέρα Πάρκινσον: Το 1817 εκδίδει το περίφημο Δοκίμιό του για την "τρομώδη παράλυση"
Αλλά όταν το 1817 δημοσίευσε το Δοκίμιο του σχετικά με την “τρομώδη παράλυση”, την πάθηση που είναι σήμερα γνωστή σε μας ως νόσος του Πάρκινσον, η ιδέα του δεν έγινε δεκτή ως κάτι ιδιαίτερα αξιόλογο.
Ο ιατρικός τύπος την ενέκρινε γενικά, όπως συνέβαινε με όλα τα έργα του, αλλά έπρεπε να περάσουν σχεδόν 50 χρόνια μετά το θάνατό του το 1824, προτού η σημασία αυτού του εγγράφου αναγνωρίστηκε πλήρως. Διακόσια χρόνια πριν, πολλές ασθένειες στις οποίες οι ασθενείς παρουσίασαν διάφορες μορφές τρόμου δεν μπορούσαν να διακριθούν μεταξύ τους, αλλά το δοκίμιο του Πάρκινσον αποκάλυψε την κρίσιμη διαφορά μεταξύ αυτών των παθήσεων και εκείνου που αποκάλεσε ως “πραγματική τρομώδη παράλυση”.
Όπως ανέφερε τότε: “Αν ο ασθενής βάλει το τρεμάμενο χέρι του πάνω στο τραπέζι και αυτό σταματήσει να κινείται, τότε δεν έχει τρομώδη παράλυση. Αυτό συμβαίνει μόνο εάν το χέρι συνεχίσει να κινείται πάνω στο τραπέζι”.
Αυτό το σύμπτωμα του «παρκινσονικού» τρόμου (τρέμουλο) είναι συχνά το πρώτο σημάδι της νόσου και είναι ένα από τα διαγνωστικά της συμπτώματα. Ο Πάρκινσον προσπάθησε να ανακαλύψει την αιτία της νόσου και πίστευε, ότι οφειλόταν από τραυματισμό του νωτιαίου μυελού, ή του κάτω εγκεφαλικού στελέχους, αν και δεν μπορούσε να εξηγήσει το πώς είχε συμβεί μια τέτοια βλάβη. Όπως ξέρουμε σήμερα, η βλάβη σε αυτόν τον εγκεφαλικό τομέα μπορεί όντως να οδηγήσει σε έλλειψη ελέγχου των κινήσεων, οπότε το σκεπτικό του ήταν σωστό.
Αλλά τρομαγμένος ότι δεν ήταν σε θέση ο ίδιος να προσφέρει μια θεραπεία, ήλπιζε ότι με το να ευαισθητοποιήσει τον ιατρικό κόσμο για την ασθένεια αυτή, θα πετύχαινε μέσω ερευνών να βρει κάποια λύση. Και αυτό ακριβώς συνέβη, αν και πήρε πολύ περισσότερα χρόνια από ό,τι ήλπιζε ο Πάρκινσον.
Παγκόσμια Ημέρα Πάρκινσον: Αναγνώριση πολλά χρόνια μετά τον θάνατό του
Κατά τη διάρκεια των επόμενων 50 ετών το Δοκίμιο Πάρκινσον πολλοί γιατροί το είχαν ως σημείο αναφοράς, αφού ο Πάρκινσον είχε περιγράψει τα συμπτώματα και την πρόοδο αυτής της ασθένειας με τέτοια αξιοσημείωτη ακρίβεια, που για μισό αιώνα, κανείς δεν μπόρεσε βελτιώσει το έργο του.
Στη συνέχεια, το 1872 ένας Γάλλος νευρολόγος, ο Jean-Martin Charcot, έδωσε μια διάλεξη σχετικά με την τρομώδη παράλυση στους μαθητές του, εξηγώντας ότι η πρώτη περιγραφή της πάθησης είχε δοθεί το 1817 από τον Πάρκινσον.
Ο Charcot θαύμαζε πολύ το έργο του Πάρκινσον, αλλά θεωρούσε ότι οι υπάρχουσες ονομασίες για την ασθένεια ήταν ακατάλληλες. Μια πολύ καλύτερη ορολογία, σκέφτηκε, θα ήταν να ονομαστεί “ασθένεια του Πάρκινσον”, κάτι που σήμερα ξέρουμε ως νόσο Πάρκινσον.